ప్రజాబలం హైదరాబాద్ ప్రతినిధి:
తెలంగాణ పోరాటం లో జర్నలిస్టుల పాత్ర
అ యాదిలో ….
భాగ్యనగరానికి (హైదరాబాద్) చెందిన ఈ గొప్ప పాత్రికేయుడు షోయబ్యుల్లా గురించి చాలా మందికి తెలియకపోవచ్చు. అయితే దేశరక్షణలో, ధర్మం/సత్యం కోసం ప్రాణత్యాగం చేసిన భారత మహానుభావుల జాబితాలో ఆయన పేరును చేర్చాలి.
షోయబ్ 1920 అక్టోబర్ 12న తెలంగాణలోని వరంగల్ జిల్లా మహబూబాబాద్ లో జన్మించారు. ఆయన తండ్రి రైల్వేలో పోలీసు అధికారి కావడంతో పాటు దేశభక్తుడు. అతని దేశభక్తి యువ షోయబ్ పై కూడా పడింది. స్వదేశంలో స్వాతంత్ర్యోద్యమం గురించిన చర్చలు ఆయనపై ఎంతో ప్రభావం చూపాయి. విప్లవకారుడు అష్ఫాకుల్లా ఖాన్ త్యాగం తనను ఎంతగానో కదిలించిందని, షోయబ్ దేశ సేవలో మునిగిపోవాలని నిర్ణయించుకున్నాడు.
షోయబ్ కు చిన్నప్పటి నుంచి రాయడం అంటే ఇష్టం. ఆ రోజుల్లో చాలా తక్కువ మంది ముస్లింలు మాత్రమే మంచి విద్యను పొందగలిగారు. అయితే షోయబ్ మాత్రం అందుకు మినహాయింపుగా నిలిచి గ్రాడ్యుయేషన్ పూర్తి చేశాడు. గ్రాడ్యుయేట్ కావడంతో మంచి గవర్నమెంట్ జాబ్ రావొచ్చు కానీ జర్నలిస్ట్ కావాలనే ఆలోచన ఉండేది. ఆ రోజుల్లో శ్రీ నరసింహారావు గారిచే ‘రాయత్’ అనే ప్రసిద్ధ ఉర్దూ వార్తాపత్రిక వెలువడేది. బ్రిటీష్ వారిని, నిజాంను బాహాటంగా విమర్శించేవారు. షోయబ్ ఇక్కడ సబ్ ఎడిటర్ గా నెలకు యాభై రూపాయల జీతం సంపాదించాడు.
నిజాం రాజ్యం అంతటా రజాకార్లు భీభత్సం సృష్టిస్తున్న రోజులివి. రజాకార్ల లక్ష్యం హిందువులు. దోపిడీలు, హత్యలు, హింస, దహనం, అత్యాచారం, మతమార్పిడులు వీరికి సర్వసాధారణం. అప్పటి పాలకుడు నిజాం ఉస్మాన్ అలీఖాన్ కూడా రజాకార్లకు మద్దతుగా నిలిచేవాడు.
ఆగస్టు 15 న భారతదేశానికి స్వాతంత్ర్యం వచ్చినప్పుడు, నిజాం తన సంస్థమైన హైదరాబాదు స్వతంత్రంగా ఉండాలని లేదా పాకిస్తాన్లో చేరాలని కోరుకున్నాడు. రాష్ట్ర జనాభాలో 90% మంది హిందువులేనని, వారు భారత్ లో విలీనం కావాలనుకుంటున్నారని చెప్పడం ఆయనకు ఏ మాత్రం ఉపయోగపడలేదు. స్వాతంత్ర్యం లేదా పాకిస్తాన్ అనే తన లక్ష్యాన్ని సాధించడానికి, రజాకార్లు చేసిన అన్ని దురాగతాలలో చురుకుగా మద్దతు ఇచ్చాడు.
నిజాం, రజాకార్లకు వ్యతిరేకంగా ఆర్యసమాజ్, హిందూమహాసభలు సంఘటితమై బలమైన ఉద్యమం చేశాయి. అప్పుడు రజాకార్లు బీహార్, ఉత్తర ప్రదేశ్ నుండి ముస్లింలను పెద్ద సంఖ్యలో రప్పించి హైదరాబాదులో స్థిరపడే వ్యూహాన్ని అనుసరించారు. షోయబ్, రాయత్ అనే వార్తాపత్రిక వీటన్నింటినీ బహిర్గతం చేయడంతో నిజాం ఆ వార్తాపత్రికనే నిషేధించాడు.
నర్సింహారావు, షోయబ్ లు ధైర్యం కోల్పోకుండా “ఎమ్రోస్” అనే న్యూస్ లెటర్ తీసి దాని ద్వారా మరింత మంటను పీల్చడం ప్రారంభించారు. 1948 ఆగస్టు 19న హైదరాబాదులోని జమ్రుద్ థియేటర్ లో రజాకార్ల సదస్సు జరిగింది, అందులో రజాకార్ల అధిపతి ఖాసిం రిజ్వీ తమకు వ్యతిరేకంగా రాస్తున్న వారందరి చేతులు నరికేస్తానని బెదిరించాడు.
ఇది షోయబ్ కు బహిరంగ ముప్పుగా పరిణమించింది. అయినప్పటికీ షోయబ్ ఈ బెదిరింపును పట్టించుకోకుండా ‘ఎమ్రోస్’ తదుపరి సంచికలో ఈ ప్రసంగంపై తీవ్ర విమర్శలు చేశాడు. దీంతో ఆగ్రహించిన రజాకార్లు 1948 ఆగస్టు 21 రాత్రి షోయబ్, అతని బావమరిది రహ్మత్ ను పని నుంచి ఇంటికి తిరిగి వస్తుండగా చుట్టుముట్టి వెనుక నుంచి కాల్పులు జరిపారు! అతను నేలపై పడగానే కత్తితో అతని రెండు చేతులను నరికేశారు. రహ్మత్ ను కూడా వదలకుండా రజాకార్లు అతని ఒక చేతిని, మరో చేతి వేలిని నరికారు. గాయపడిన షోయబ్ ను స్థానికులు ఇంటికి తీసుకురాగా తల్లి, భార్య, కుమార్తె కళ్లముందే తుది శ్వాస విడిచాడు.
రజాకార్ల భారీ దౌర్జన్యాలు, ఉగ్రవాద ప్రచారం బట్టబయలై ప్రచారం జరగడం, ప్రచారం చేయడం రాయత్, ఎమ్రోస్, షోబుల్లా పుణ్యమా అని పెద్ద ఎత్తున ప్రచారం జరిగింది. సెప్టెంబర్ 13న సర్దార్ పటేల్ చాలు అని చెప్పి నిజాం, రజాకార్లు సృష్టించిన బీభత్సం నుంచి హైదరాబాద్ ప్రజలను విడిపించేందుకు భారత సైన్యాన్ని పంపారు. అప్పుడే హైదరాబాద్ భారత్ లో విలీనమైంది.
భారత జాతీయ పతాకమైన త్రివర్ణ పతాకాన్ని 1948 సెప్టెంబరు 17న హైదరాబాద్ లో ఎగురవేశారు. దురదృష్టవశాత్తూ, ఈ రోజును చూడటానికి షోయబ్యుల్లా జీవించి లేడు – అతను వీరోచితంగా పోరాడి తన ప్రాణాలను అర్పించిన రోజు.
హైదరాబాద్, భారతదేశం యొక్క ఈ గొప్ప పుత్రుడిని స్మరించుకుందాం మరియు ఆయనకు మరియు అతని సేవలకు సెల్యూట్ చేద్దాం.
సీనియర్ జర్నలిస్ట్ వెంకటయోగి రఘురాం(ప్రజబలం)హైదరాబాద్.
